Van Reflex naar Regulatie: Beweging als Neurologische Therapie

Hé lieve vrouw,

Je voelt dat je méér bent dan je stressreacties. Maar soms lijkt je lichaam dat vergeten. Overprikkeling, vermoeidheid, onverklaarbare klachten—het zijn geen toevalligheden. Ze zijn signalen. En jij bent klaar om te luisteren.

Wat als jouw zenuwstelsel nog patronen draagt uit je babytijd? Restreflexen die nooit volledig geïntegreerd zijn? Denk aan de Moro-reflex (schrikreactie), ATNR(1) (hoofd-arm koppeling) of TLR(2) (tonus bij hoofdbeweging). Ze kunnen subtiele spanning, motorische onrust of emotionele reactiviteit veroorzaken.

Je hoeft geen neuroloog te zijn om hier iets mee te doen. Je hoeft alleen te kiezen voor beweging die klopt met jouw ritme.

Wat zijn restreflexen en hoe beïnvloeden ze je zenuwstelsel?

Restreflexen zijn primitieve neurologische patronen die je lichaam ooit nodig had om te overleven. Maar als ze blijven hangen, kunnen ze je systeem in een constante staat van alertheid houden. Dat voelt als:

• Snel overprikkeld zijn

• Moeite met ontspannen

• Emotionele uitbarstingen zonder duidelijke reden

Je zenuwstelsel verlangt naar integratie. Naar rust. Naar regulatie.

Beweging als therapie voor stress en restreflexen

Beweging is geen trucje. Het is een vorm van belichaming. Onderzoek toont aan dat ritmische, bewuste bewegingen zoals yoga, krachttraining en hardlopen het zenuwstelsel helpen reorganiseren. Ze stimuleren neuroplasticiteit, versterken de verbinding tussen lichaam en brein en brengen je terug naar jezelf. 

Wanneer je beweegt vanuit bewustzijn, activeer je méér dan spieren. Je spreekt je zenuwstelsel aan op een diep niveau. Verschillende vormen van beweging hebben elk hun unieke neurologische impact, en dat is niet zomaar spiritueel aanvoelbaar—het is wetenschappelijk onderbouwd.

🧠 Yoga blijkt krachtige hersengebieden te activeren, waaronder de hippocampus en de prefrontale cortex. Deze gebieden zijn essentieel voor emotionele regulatie en stressreductie. Onderzoek van Gothe et al. (2019) toont aan dat regelmatige yogabeoefening leidt tot meer innerlijke rust en veerkracht, zelfs bij mensen met chronische stress. 

💪 Krachttraining doet méér dan je fysieke stabiliteit vergroten. Het stimuleert neuroplasticiteit—het vermogen van je hersenen om zich aan te passen en te herstellen. Zelfs bij neurologische aandoeningen verbetert krachttraining de motorische controle en hersenverbindingen (SpringerLink, 2024). Dit maakt het een waardevolle tool in jouw regulatie-ritueel.

🏃‍♀️ Hardlopen heeft een ritmisch effect op je brein. Het verhoogt de aanmaak van neurotrofe factoren zoals BDNF(3) (Brain-Derived Neurotrophic Factor), die cruciaal zijn voor cognitieve functies en hersenherstel. Volgens APA PsycNet (2021) draagt deze vorm van beweging bij aan mentale helderheid en emotionele balans. 

🧘‍♂️ Meditatie, tenslotte, is geen passieve bezigheid. Het verlaagt de activiteit van het default mode network—dat deel van je brein dat constant aan het denken is over verleden en toekomst. Taylor et al. (2013) toonden aan dat meditatie het zelfbewustzijn versterkt en diepe rust activeert, waardoor je zenuwstelsel letterlijk kan herstellen. Deze veranderingen waren zichtbaar zelfs buiten actieve meditatie, wat duidt op een duurzaam neurologisch effect.

Jouw dagelijkse ritueel voor zenuwstelselregulatie

15–20 minuten per dag | thuis uitvoerbaar | ritmisch, helend, belichaamd 

Dit is meer dan een workout. Dit is een uitnodiging tot thuiskomen in je lichaam. Elke oefening is afgestemd op jouw ritme en ontworpen om restreflexen te integreren, je zenuwstelsel te kalmeren en je innerlijke stabiliteit te versterken. Alle oefeningen zijn geschikt voor alle niveaus. Ik geef verschillende opties voor meerdere van de oefeningen.

1. Ademhaling & Gronding (2 min) 

Ga zitten of staan. Adem diep in door je neus, uit door je mond. Voel je voeten stevig op de grond. Herhaal 10 keer. 👉 Hier vind je een iets langere adem-meditatie.

Deze oefening activeert je parasympathisch zenuwstelsel en brengt je direct in het hier en nu.

2. Kruipbeweging op handen en knieën of Bearcrawl (3 min) 

Kruip langzaam vooruit en achteruit. Focus op linker-rechtercoördinatie. Houd je hoofd stabiel, beweeg bewust. 👉 Instructievideo: Bear Crawl

Deze beweging is een volwassen variant van kruipen en helpt bij het integreren van reflexen zoals ATNR(1) en TLR(2). Veel primitieve reflexen (zoals de TLR of ATNR) verstoren de houding en balans.

De kruipbeweging versterkt bilaterale coördinatie, core-stabiliteit en proprioceptie. De bearcrawl versterkt de rompspieren, wat cruciaal is voor posturale controle en reflexintegratie.

3. Wall Angels tegen de muur (2 min)

Ga met je rug tegen de muur staan, voeten iets van de muur. Breng je armen in cactusvorm omhoog en omlaag, houd contact met de muur. 👉 Instructievideo: Wallslide (Hetzelfde als Wall angel)

Deze oefening verbetert je houding, activeert diepe rugspieren en stimuleert proprioceptie.

4. Langzame Squats met ademhaling (3 min) 

Voer 10 langzame squats uit. Adem in bij zakken, uit bij opstaan. Focus op je core, balans en ritme. 👉 Instructievideo: Squats met pauze

Squats zijn niet alleen goed voor spierkracht, maar ook voor ritmische activatie van het zenuwstelsel.

5. Hardloopbeweging op de plaats (2 min) 

Ren lichtjes op de plaats, ritmisch en ontspannen. Laat je armen meebewegen in een vloeiende cadans. 

Hardlopen verhoogt neurotrofe factoren zoals BDNF(3), essentieel voor hersenherstel en cognitieve functies. 

6. Liggende twist stretch (3 min) 

Ga liggen, knieën naar één kant, armen gespreid. Adem diep in en uit, wissel na 1,5 minuut van kant. 👉 Instructievideo:

Deze stretch activeert de nervus vagus en bevordert diepe ontspanning en emotionele regulatie.

7. Meditatie of stilte (5 min) 

Zit of lig comfortabel. Focus op je ademhaling. Laat je lichaam navoelen. Observeer zonder oordeel. 👉 Meditatievideo: Bewustzijn en ademhaling

Meditatie verlaagt de activiteit van het default mode network en versterkt je innerlijke rust

👉 Wil je dit ritueel belichamen in jouw ochtend en verder aan de slag met lichaamsgerichte coaching? Ontdek coaching met mijn CEOhm-methode — een zachte maar krachtige manier om je zenuwstelsel te herprogrammeren. 

Waarom deze oefeningen je zenuwstelsel reguleren

Deze routine is geen quick fix. Het is een uitnodiging tot zelfontwikkeling. Door ritme, coördinatie, ademhaling en proprioceptie te combineren, geef je je zenuwstelsel de kans om te reguleren. Je hoeft geen diagnose te hebben om hier baat bij te hebben. Je hoeft alleen te voelen: ik ben klaar om te kiezen voor mezelf.

📣 Voel je dat je lichaam klaar is voor een nieuwe start, maar wil je dat niet alleen doen? Start to Fit is jouw begeleide instaptraject waarin beweging, regulatie en ritme samenkomen. 

(1) De ATNR—voluit de Asymmetrische Tonische Nekreflex—is een van de primitieve reflexen die al vanaf de geboorte actief zijn. Wanneer een baby zijn hoofd naar één kant draait, strekt automatisch de arm en het been aan die kant zich uit, terwijl de tegenovergestelde ledematen buigen. Deze houding wordt ook wel de "fencer's pose" genoemd, omdat het lijkt op een schermhouding. In de babytijd heeft deze reflex een duidelijke functie: hij helpt bij het ontwikkelen van hand-oogcoördinatie en bereidt het lichaam voor op kruipen. Rond de leeftijd van zes maanden zou de ATNR normaal gesproken geïntegreerd moeten zijn, naarmate het zenuwstelsel rijpt. Maar soms gebeurt dat niet volledig. En dan blijft deze reflex subtiel actief in je volwassen lichaam. Een niet-geïntegreerde ATNR kan zich uiten in verrassend herkenbare patronen: moeite met bilaterale coördinatie (zoals schrijven terwijl je hoofd draait), Spanning in nek en schouders, Problemen met houding en balans, Moeite met lezen (je ogen volgen de tekst niet goed bij hoofdbeweging) en Overgevoeligheid voor prikkels bij hoofdbeweging. Je lichaam reageert alsof het nog steeds in babymodus zit—en dat kan je dagelijkse functioneren beïnvloeden zonder dat je het doorhebt.

(2) De TLR—voluit de Tonische Labyrint Reflex—is een primitieve reflex die bij baby's actief is vanaf de geboorte. Hij reageert op de positie van het hoofd ten opzichte van de zwaartekracht. Wanneer het hoofd naar voren buigt, spant het lichaam zich op; wanneer het hoofd naar achteren gaat, ontspant het lichaam. Deze reflex helpt baby's om spierkracht en tonus op te bouwen in relatie tot hun omgeving. In de babytijd is de TLR cruciaal voor het ontwikkelen van balans, houding en ruimtelijk bewustzijn. Normaal gesproken integreert hij rond de leeftijd van 3 tot 4 maanden. Maar als hij actief blijft, kan hij je volwassen lichaam blijven beïnvloeden. Hoe herken je een niet-geïntegreerde TLR? Een niet-geïntegreerde TLR kan zich uiten in: problemen met evenwicht en houding, overmatige spierspanning bij hoofdbewegingen, moeite met ruimtelijke oriëntatie (bijv. duizeligheid bij snelle hoofdbewegingen), overprikkeling bij visuele of vestibulaire input, onrustig lichaam bij liggen of zitten. Je lichaam reageert alsof het nog steeds moet leren wat "omhoog" en "omlaag" betekent. Dat kan leiden tot chronische spanning en een gevoel van instabiliteit.

(3) BDNF staat voor Brain-Derived Neurotrophic Factor—een eiwit dat je hersenen voedt en beschermt. Het stimuleert de groei van nieuwe zenuwcellen, versterkt bestaande verbindingen en bevordert neuroplasticiteit. Beweging zoals hardlopen, yoga en krachttraining verhoogt je BDNF-niveau en draagt bij aan mentale helderheid en emotionele veerkracht.